Bio, serieus in wijn
Eerder schreef ik al over de verschillen van biologische, biodynamische en natuur wijnen. De vraag naar deze wijnen blijft alleen maar toenemen, biologisch klinkt goed, beter en gezonder. Helaas schort de uitleg omtrent de verschillende certificeringen nog al eens, maar ook kritisch bekeken, wanneer is iets gezonder voor ons of beter voor de natuur?
Even een kleine opfrissing in een wijndop! Biologische wijnen worden van wijnstok tot fles biologisch behandeld. Dit betekent dat er op een zeer hoog ecologisch niveau met de bodem en de wijnstok wordt omgegaan. Geen bestrijdingsmiddelen die de natuur aantasten, zoveel mogelijk gebruik van wat de natuur ons biedt, geen bepaalde bemesting, er wordt in de wijnkelder zuiver gewerkt met ecologisch verantwoorde producten en de toegestane toegevoegde hoeveelheden sulfiet zijn zeer minimaal tot nul. In de biologische kelder zijn ongeveer nog 80 stoffen toegestaan voor de vinificatie, denk hierbij aan gisten, melkzuurbacteriƫn, citroenzuur, tannines en dergelijke.
Biodynamisch gaat hierin nog wat stapjes verder en dieper. Biodynamisch is een antroposofische levenswijze beschreven door Rudolf Steiner. De wijnboeren en wijnmakers met deze werk en levenswijzen, houden de elementen van de natuur aan en laten hun beslissingen leiden door de stand van de zon en de maan en de positie van de sterren. Maria Thun heeft haar leven gewijd aan het toepassen van de inzichten van Rudolf Steiner, haar bevindingen zijn absoluut baanbrekend te noemen. Ieder jaar wordt er een kalender vrijgegeven met haar inzichten op de beste zaaimomenten. Hier ontstaat er een mooi samenspel tussen de groeicurve van de gewassen en het sterrenstelsel, ieder jaar opnieuw.
Het gedachtengoed van Steiner maakt ook gebruik van gevulde koeienhoorns met kwarts, deze worden in de bodem gegraven. Dit heeft een positief effect op de fotosynthese en maakt de wijnrank sterker. Deze methode maakt het eigenlijk onmogelijk dat een biodynamische wijn tegelijkertijd vegan kan zijn, dit vanwege het gebruik van dierlijk materiaal, namelijk de koeienhoorns.
Vegan wijn, klinkt ook weer zo lekker hip, zonder het te bagatelliseren. Een toenemende groep mensen kiest bewust om vegan te leven, anderen alleen wanneer het ze past. Gelukkig meestal met de gedachten om goed te doen voor onze aarde en te respecteren voor al het levende. Je maakt hierbij dus geen gebruik van producten afkomstig van dieren, maar wijn is toch gemaakt van druiven! Inderdaad, maar in het proces van wijn maken en dan vooral tijdens het wijnklaren, dus het troebele sap helder maken, gebruikt men externe hulpproducten.
Dit klaren kan op meerdere manieren zoals filtering, maar ook manieren om de troebele deeltjes naar elkaar toe te trekken zijn er. Zoals het gebruik van o.a. gelatine, eiwitten, visolie of bentoniet. Nadien steekt men de wijn over in een ander vat en hebben we een heldere wijn. Alleen als men geen dierlijke producten gebruikt, magĀ men de wijn vegan noemen. Let er wel op dat vegan niet direct betekent dat de wijn dan ook biologisch is. Tegenwoordig zien we ook steeds vaker het gebruik van gedroogde erwten als klaringsmiddel, super vegan dus. De vraag of deze wijn nou lekker zou zijn, zeker wel! Het is eigenlijk net als authentiek gemaakte wijn, je hebt goede wijnen en wijnen die je beter kan laten staan.
Dan hebben we nog een andere groep wijnen, de natuurwijnen. Natuurwijn kan wel biologisch, biodynamisch, vegan ofwel ecologisch zijn. Natuurwijn is eigenlijk nooit een massaproductie en wordt doorgaans op kleine schaal gemaakt. De druiven worden vergist en tot en met het proces van bottelen, wordt er eigenlijk zo min mogelijk bijgestuurd of ingegrepen. Dus er wordt enkel gebruikt gemaakt van de natuurlijke gisten van de druif of wellicht uit de lucht, alcoholpercentage wordt dan natuurlijk bepaald. De wijn wordt, meestal, niet geklaard. De wijnen zijn vaak erg kwetsbaar, ook door het beperkte sulfiet. Het sap oogt vaak troebel en de wijnen hebben een bijzondere en eigen smaakbeleving.
Het is mede hierdoor wenselijk de wijnen zeker binnen 2 jaar te drinken, uiteraard zijn er ook hier uitzonderingen.
Tegenwoordig vinden we op vele wijnetiketten bepaalde symbolen die aangeven dat de wijn ecologisch verantwoord is en de wijnmakers zeer betrokken zijn met het milieu, maar hoe betrouwbaar zijn deze vignetten? De klassieke wijndrinkers staan hier vaak heel sceptisch tegenover, maar de hippe twintigers slikken het als zoete koek. De certificering wordt vaak bloedserieus genomen en niet zomaar ingezet als marketingtool, al blijkt dit wel een hele sterke te zijn.
Certificaten mogen ook zeker niet zomaar gebruikt worden en diverse instanties houden dit ook nauwlettend in de gaten. De Sustainable Winegrowing Alliance certificering zoals bijvoorbeeld uit Californiƫ dekt ook meerdere kanten, denk hierbij aan de uitstoot van broeikasgassen, maar ook educatie voor werknemers bijvoorbeeld. Wijn vervult hier de rol als hoeksteen van de samenleving.
We hebben in ons Heeren van de Wijn assortiment verschillende wijnen gemaakt met enorm hoog respect voor het milieu. Ecologische aspecten als biodiversiteit in de bodem, omringende flora en fauna, behoud van de schoonheid van het wijnlandschap en milieu belastende beperkingen in het wijnmaak-procedƩ. Denk hierbij aan het gebruik van pesticiden, afvalproductie, maar ook op alternatieve wijze en functioneel tot zeer beperkt ingrijpen in het gehele wijnproces. Compleet biologisch handelen binnen de certificeringsvoorwaarden blijkt helaas niet altijd mogelijk.
Uiteraard heb ik enkele wijntips voor je! Wil je geheel biologisch wijn drinken dan zijn de Nius Sauvignon Blanc of de Cristia Vacqueyras, echte toppers. Bio-dynamisch hebben we zelfs een fantastische Champagne van Besserat de Bellefon, de Triple B. Vegan hebben we er veel van, de Bernard Moreau Chardonnay kan ik je warm aanbevelen en Betuws Bruis is behalve vegan ook nog eens een fantastisch alcoholvrij alternatief.
Ons wijnhuis Rivetto uit Piemonte Italiƫ is een paradepaardje als het aankomt op biodynamisch ademen. Zij zijn het eerste wijnhuis in de Barolo streek met een biodynamisch gecertificeerde Barolo, de Briccolina. Uiteraard zijn al hun wijnen met een enorm respect voor de natuur gecreƫerd, dit is hun levenswijze.
Ook uit Italiƫ komen de wijnen van Corte Figaretto, hier eveneens weer een certificering speciaal voor het Valpolicella gebied. De wijnen vanaf 2020 bevatten dit logo waarbij er weer met hoog respect voor het milieu wordt gewerkt.
Domaine Pellehaut, onze nieuwe topper uit de Gascogne streek wordt ook op deze wijze vervaardigt en voorzien van een logo. De Fransen zijn er ook goed mee bezig!
Natuurlijk verantwoord wijn drinken wordt zo bijna een complete studie en soms weet je ook niet hoe serieus je de aanbeveling moet nemen, want nogmaals groen is hip en ābioā blijkt anno nu een geweldige marketingtool. Twijfel je over een wijn of etiket vraag mij of mijn collegaās om het juiste advies en blijf vooral van wijn genieten.
Proost op het groene glas!
Esther Zwanink Stevens
